17 Ekim 2008 Cuma

MANİSA KARAAĞAÇLI' NIN TARİHÇESİ









KARAAĞAÇLI KASABASI





Herşeyin bir başlangıcı vardır. Karaağaçlı’nın tarihi de Karaosmanoğlu ailesi ile başlar. Aslen Bergamalı olan Karaosmanoğulları, zaman içinde Osmanlı Devleti’ne gösterdikleri yararlıklar karşılığında topraklarını genişleterek, Ege Bölgesi’nde, Aydın, İzmir, Akhisar, Manisa (Saruhan) vilâyetlerinde hüküm sürmüşlerdir. Dalkılıç Hasan Paşa, aile ağacında ilk görülen isimdir. Onu Karaosman Ağa, Hacı Mustafa Ağa (Ölümü 1755), Hacı Pulat Ağa, Hacı Eyüp Ağa (Ölümü 1854) ve Hacı Sadık Bey (Ölümü 1881) takip etmiştir.1774 tarihinde ölen Hacı Ahmet Ağa’nın oğlu Mehmet Ağa (Ölümü 1796), Aydın Mütesellimi iken başlayan Türk-Rus savaşında büyük yararlıklar göstermiş ve yardımlarda bulunmuştur. Aynı şekilde, Hacı Hüseyin Ağa’nın da Türk-Rus savaşında Osmanlı ordusuna zahire ve asker gönderdiği yine tarih kitaplarında yazılıdır. Karaosmanoğulları bu yararlılıkları karşısında, Padişah tarafından 800 kese altın, araziler ve emlâk ile ödüllendirilmiştir.Hacı Sadık Bey’in (Ölümü 1881) 3 adet büyük çiftliği vardır. Bunları3 evlâdı arasında paylaştırır. Buna göre büyük kızı Zahide Hanıma Muradiye (Kızılçullu) çiftliğini, oğu Mehmet Beye Çobanisalı çiftliğini ve en sevdiği evlâdı olarak bilinen küçük kızı Cemile Hanıma da en sevdiği çiftlik olan 12.000 dönümlük Karaağaçlı çiftliğini bağışlar.Bu arazinin tarlalar, bağlar, bahçeler, meralar ve orman arazisinden meydana geldiği sabittir (Bu ormanın karaağaç ormanı olduğu hiç şüphe götürmeyen bir gerçektir ki, Karaağaçlı adını bundan almıştır). Cemile Hanımın vefatında hazırlanmış bulunan ve mülkünü çocukları Refika Hanım ile Kâni Beye bıraktığını gösteren Sultan Reşat tuğralı miras intikâl senedinin tarihi 1325 (1909) olarak belirtilmiştir.Karaağaçlı çiftliğinin tek sahibi durumundaki Cemile Hanım, İstanbullu bir ziraatçi olan Hacı Mahmut Bey ile evlenmiştir. Hacı Mahmut Bey son derecede ileri görüşlü, engin ziraat bilgisine sahip, çok modern bir kişiydi. Bölgedeki ilk makinalı tarımı o yapmış, sulama kanalları açtırmıştır. Yanında çalışan Çerkesleri yerleştirmek için bir süredir Yeni Mahmudiye adıyla bilinen Çerkes Mahmudiye köyünü kurmuştur.Bugünkü çiftlik binasının Hacı Mahmut Bey zamanında bir İtalyan mimara inşa ettirildiği ailenin sözlü tarihinde bahsedilegelmiştir. Bina 100 seneyi geçkindir. Ancak gene bilindiği üzere, binadan önce de arazi işlenmekteydi ve işçiler ile kâhyalar orada ikamet etmekteydiler. Nitekim Hacı Sadık Bey zamanından başlayarak orada çalışan Rumlara, Türklere ve Çerkeslere evlik arsa ve bahçe verilmişti. Bu yerleşim ünitesinin Karaağaçlı’nın çekirdeğini oluşturduğunu kabul edebiliriz. Bunun başlangıcı da bundan en az 200 sene öncesine gitmektedir. Dolayısıyla, Karaağaçlı’nın en az 200 yıllık olduğu söylenebilir. Gerçi Dönmezler’de Karaosmanoğullarından da önce mevcut olduğu sanılan bir Rum yerleşiminin toprak seviyesindeki kalıntılarını hatırlayan aile büyükleri vardı ama bunu Karaağaçlı’nın başlangıcı olarak göremeyiz.Hacı Mahmut Bey-Karaosmanoılu Cemile Hanımın evliliğinden kızları Refika Hanım ile oıulları Kâni Bey dünyaya gelmiştir. Kâni Bey ziraatle iştigal etmeyi sürdürürken, bilindiği üzere 2 kez Manisa Belediye Başkanlığı, uzun süre de Manisa milletvekilliği yapmış bir şahsiyettir. Kâni Bey çocuksuzdur. Ancak Refika Hanım Karaağaçlı’nın kaderini yazmaya devam edecektir.KOCAMEMİLERİN GELiŞİYLE BAŞLAYAN İKİNCİ DÖNEM:Mısır Valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşa döneminde, onun vezirlerinden olan ve Osmanlı Devletinin ilk Maarif Nazırı (Bugünkü karşılığı Millî Eğitim Bakanı) olan Moralı Abdurrahman Sami Paşa’nın (1792-1881) oğlu, kendisi gibi Maarif Nazırı Abdüllâtif Suphi Paşadır (1818-1886). Onun oğlu olan Mehmet Ali Bey İstanbul’da yerleşikken, bir vesileyle Karaosmanoğlu Refika Hanımla tanıştırılır ve evlendirilir. Böylece iki büyük aile akraba olur ve Karaağaçlı çiftliğinde yeni bir dönem başlar.Kâni Beyin çocuksuz olması nedeniyle onun vefatını müteakip çiftlik ve araziler de Kocamemi ailesine intikal eder ve Karaağaçlı çiftliği tamamen bu ailenin malı olur. Refika Hanımın Sadık Bey (Kocamemi) ve Suphi Bey (Kocamemi) adlı iki oğlu dünyaya gelir. Bir dönem, Manisa Bağcılar Federasyonu Başkanı olan Suphi Bey (1889-1963) hiç evlenmez.Sadık Bey Ferkat Hanımla evlenir ve beş çocukları olur. Arazilerin zaman içinde gerek hibe edilmesi, gerekse (özellikle son 50 yıl içinde) peyderpey satılması nedeniyle Karaağaçlı köyü her geçen gün büyüyüp kalabalıklaşırken, Karaağaçlı çiftliği küçülmüş ve son sahibi, Macaristan’nın Szarvas kentindeki Ziraat Enstitüsünden mezun bir Ziraat Mühendisi olan M. Vedat Kocamemi tarafından işletilir hale gelmiştir. Mülk, Vedat Beyin 06.12.2002 tarihinde vefatı sonucunda eşine ve iki çocuğuna intikal etmiştir. Halen, F. Bülent Kocamemi, geriye kalan küçük bir arazi parçasının ve çiftlik binasının sahibi olarak aile yadigârını korumaya çalışmakta ve ziraî faaliyetleri sürdürmektedir